دستگاه های حضور و غیاب اثر انگشتی به عنوان پرطرفدارترین دستگاه حضور و غیاب در سطح کشور و آشنا ترین شیوه ثبت تردد و حضور و غیاب پرسنل می باشد.
این فناوری که سابقه ای طولانی در حضور در بازار دارد اولین فناوری زیست محور بوده که در سامانه های مدیریت منابع انسانی به کار گرفته شد و هنوز هم با وجود عرضه دستگاه های حضور و غیاب تشخیص چهره به عنوان پر فروش ترین دستگاه های حضور و غیاب مطرح است.
علی رغم همه آنچه گفته شد باید اذعان کرد این فناوری کاستی ها و معایبی هم دارد که به آن خواهیم پرداخت
فناوری تشخیص اثر انگشت امروزه بیشتر از سنسور های نوری برای تشخیص و احراز هویت افراد استفاده می کند، اگرچه انواع دیگری از سنسورها نیز قبل از سنسور های نوری وجود داشت و همچنین در سال های اخیر فناوری های دیگری هم برای اسکن آثار انگشت به کار گرفته شده ولی هیچ یک از فناوری های یاد شده کارایی لازم برای مصارف عمومی و را ندارند و همچنان سنسور های نوری به عنوان سنسور های اصلی در انواع دستگاه هایی که عملیات اسکن آثار انگشت را انجام می دهند استفاده می گردد، ولی این فناوری دارای نقاط ضعفی است که مهمترین آنها به شرح زیر است:
-
مشکل اسکن اثر انگشت در محیط هایی که رطوبت هوا خیلی کم باشد.
-
مشکل اسکن اثر انگشت برای افرادی که با ابزار کار میکنند.
-
مشکل اسکن اثر انگشت افرادی که با شوینده ها و مواد شیمیایی و یا آب کار می کنند.
-
مشکل اسکن اثر انگشت برای افرادی که دچار حساسیت و یا بیماری های پوستی هستند.
-
انتقال آلودگی بین افراد.
-
زمان تشخیص طولانی تر از سایر شیوه های احراز هویت.
-
امکان تقلب در ثبت اثر انگشت
در ادامه به بررسی موارد ذکر شده در بالا می پردازیم تا تصویر دقیق تری ازکاربرد این فناوری در سامانه های مدیریت منابع انسانی داشته باشیم.
۱– مشکل اسکن اثر انگشت در محیط هایی که رطوبت هوا خیلی کم باشد.
شاید شایع ترین مشکلی که بیشتر کاربران دستگاه های تشخیص اثر انگشت آن را تجربه کرده باشند مشکل عدم تشخیص اثر انگشت در روزهای سرد زمستان باشد . این مشکل در نتیجه خشک شدن سطح پوست در هوای سرد زمستان و کاهش رطوبت هوا به علت سرمای هوا می باشد، در نتیجه تغییراتی که ذکر شد در هنگام لمس سطح شیشه سنسور به علت کافی نبودن رطوبت برای به جا گذاشتن تصویر اثر انگشت روی شیشه سنسور، دستگاه قادر به تشخیص آثار انگشت نمی باشد.
۲– مشکل اسکن اثر انگشت برای افرادی که با ابزار کار میکنند.
عموما افرادی که با ابزار صنعتی کار می کنند و یا کارگرانی که در بیشتر رشته های صنعتی فعالیت دارند در صورتیکه از دستکش و و سایل ایمنی استفاده نکنند به علت کار با دست به سرعت دچار ساییدگی آثار انگشت می شوند و این امر باعث میشود که سنسور های اثر انگشت در شناسایی آثار انگشت این افراد دچار مشکلاتی باشند
اگرچه در برخی اوقات با استفاده از آثار انگشتانی که کمتر درگیر کار هستند و یا استفاده از خطوط کنار انگشتان می تواند تا اندازه ایی در شناسایی آثار انگشت این دسته از افراد کمک کند، اما در حالت کلی این نقیصه برای افرادی که با دست کار می کنند موضوعی است که می تواند تکرار شود ولی علاوه بر راه کار های ذکر شده استفاده از سنسور هایی که دقت بالاتری دارند نیز می تواند تا اندازه در این زمینه کمک کند اگرچه دقت بالاتر برای سنسور اثر انگشت به معنای صرف زمان بیشتر برای اسکن اثر انگشت می باشد.
۳– مشکل اسکن اثر انگشت افرادی که با شوینده ها و مواد شیمیایی و یا آب کار می کنند.
شوینده ها ، مواد شیمیایی و حتی آب نیز می تواند تاثیری مشابه کارکردن با ابزار را بر آثار انگشت بگذارد، به همین دلیل عموما در مراکز درمانی ( به علت شست و شوی مداوم دست با مواد ضد عفونی کننده) مشکلاتی مشابه کارگاه ها و کارخانه ها مشاهده می شود.
در خصوص افرادی که بصورت مداوم با آب کار می کنند مشکل دیگری نیز می تواند بروز کند به این ترتیب که در اثر مجاورت پوست دست با آب، پوست دست متورم شده و دچار چروکیدگی می شود این موضوع باعث می شود که دستگاه در شناسایی آثار انگشتی که در هنگام اسکن اولیه در مجاورت آب نبوده اند دچار مشکل شود.
۴– مشکل اسکن اثر انگشت برای افرادی که دچار حساسیت و یا بیماری های پوستی هستند.
افرادی که دچار بیماری های پوستی خاص هستند و یا به صورت مادرزادی و ژنتیک دارای آثار انگشت ضعیف تری نسبت به دیگران هستند و یا افراد مسن بصورت کلی آثار انگشت ضعیف تری از دیگران دارند. مجموعه افراد ذکر شده نیز امکان دارد در استفاده از دستگاه های اثر انگشتی دچار مشکلاتی باشند.
۵– انتقال آلودگی و بیماری های مسری بین افراد.
با توجه به تماس فیزیکی بین افراد مختلف و دستگاه اثر انگشتی این احتمال وجود دارد که آلودگی از طریق لمس سطح سنسور توسط فرد آلوده و لمس سنسور توسط دیگر افراد به فرد منتقل شود اگرچه رعایت بهداشت فردی در جلوگیری از این قبیل مسائل بسیار موثر است و دستگاه حضور و غیاب نیز تنها تجهیز و وسیله ایی نیست که مورد استفاده همه افراد است بطور مثال دستگیره درب یا حتی کیبورد های رایانه ها هم می توانند در انتقال آلودگی ها موثر باشند ولی در حالت کلی این نقیصه را می توان در مورد دستگاه های اثر انگشتی هم وارد دانست. و با توجه به شیوع ویروس کرونا استفاده از دستگاه های حضور و غیاب ثبت اثر انگشت ممنوع شد.
۶– زمان تشخیص طولانی تر از سایر شیوه های احراز هویت.
یکی از مسائلی که عموما در سازمان های بزرگ رخ می دهد زمان تشخیص طولانی آثار انگشت است این موضوع در هنگامی رخ می دهد که تعداد زیادی اثر انگشت در یک دستگاه ثبت شده باشد در حالت کلی پروسه تشخیص اثر انگشت شامل دو مرحله اسکن اثر انگشت و تطبیق اثر انگشت است زمان اسکن اثر انگشت همواره در دستگاه ها ثابت است اما زمان تطبیق اثر انگشت اسکن شده با نمونه های موجود در حافظه دستگاه می تواند با توجه به تعداد نمونه ها متفاوت باشد به این ترتیب بصورت منطقی زمان تطبیق نمونه اسکن شده با نمونه های ذخیره شده هرچه تعداد نمونه های ذخیره شده بیشتر باشد طولانی تر خواهد بود.
پس میتوان نتیجه گرفت که استفاده از دستگاه های حضور و غیاب تشخیص چهره و تشخیص عنبیه علاوه بر سرعت ثبت ورود و خروج افراد از دقت و ایمنی بالاتری هم برخوردار هستند.
۷– امکان تقلب در ثبت اثر انگشت
اگرچه امکان تقلب در دستگاه های اثر انگشتی وجود دارد ولی این امر کار ساده ایی نیست، شایع ترین حالت تقلب در این دستگاه ها تعریف اثر انگشت یک فرد به جای فرد دیگری است که این حالت هم تنها وقتی ممکن است شخصی که مسئول ثبت آثار انگشت است چنین اجازه ایی بدهد و یا فردی رمز های دستگاه را در اختیار داشته باشد تا بتواند اثر انگشت خود ویا دیگران را در دستگاه ثبت کند.
با توجه به آنچه گفته شد مشاهده می شود که در کل تقلب در دستگاه های اثر انگشتی اگرچه غیر ممکن نیست ولی بسیار دشوار است.
مجموعه موارد فوق الذکر را می توان به عنوان مشکلات و معایب دستگاه های اثر انگشتی دانست، لازم به ذکر است با توجه به کلیه موارد فوق هنوز هم دستگاه های اثر انگشت به عنوان گزینه ایی مناسب برای حضور و غیاب پرسنل مورد استفاده قرار می گیرد و با وجود معایب ذکر شده مزایای این دستگاه بر معایب آن چیرگی داشته و استفاده از دستگاه های اثر انگشتی را گزینه انتخابی بسیاری از مشتریان قرار می دهد.